Monumenten

Rijksmonumenten en gemeentelijke monumenten

Oldenzaal heeft 22 rijksmonumenten, waaronder 2 archeologische monumenten en 35 gemeentelijke monumenten. Dit zijn objecten die een bijzondere waarde hebben en daarom worden beschermd. Dit cultuurhistorische erfgoed geeft weer hoe de stad zich heeft ontwikkeld. In de Erfgoedverordening is vastgesteld waarin naast de bescherming van gebouwde monumenten ook een vergunningplicht voor graafwerkzaamheden in archeologische waardevolle gebieden is opgenomen.

Voor de aanwijzing van monumenten zijn aanwijzingscriteria opgesteld. Daarin leest u wanneer een object als monument kan worden aangewezen. Een belanghebbende kan een verzoek indienen een pand aan te wijzen als gemeentelijk monument

Wanneer is er sprake van een monument?

Gemeentelijke monumenten worden aangewezen door het college van burgemeester en wethouders. Criteria hierbij zijn of het object van algemeen belang is vanwege zijn schoonheid, betekenis voor de wetenschap of cultuurhistorische waarde. Als het college uw pand wil aanwijzen als gemeentelijk monument, dan wordt u vroegtijdig bij de procedure betrokken. Het is mogelijk tegen een voorgenomen aanwijzing een zienswijze in te dienen. Tegen het aanwijzingsbesluit is bezwaar mogelijk. Rijksmonumenten worden aangewezen door de minister.

Wijzigingen aan een monument waarvoor een vergunning nodig is

Wie iets aan een monument of monumentaal pand wil wijzigen, heeft hiervoor meestal een vergunning nodig. U moet hierbij bijvoorbeeld denken aan:

• wijzigingen aan de buitenkant: onder andere vernieuwen of vervangen van stucwerk en voegwerk, vernieuwen van daken, dakkapellen, goten en schoorstenen, vervangen van deuren, kozijnen en ramen en voor schilderwerk in een gewijzigde kleurstelling waardoor de monumentale waarden worden aangetast;
• inpandige wijzigingen: wijzigingen in de indeling van het pand en wijzigingen aan waardevolle interieurelementen van rijksmonumenten en aan specifiek beschermde delen van het interieur van gemeentelijke monumenten.

Wijzigingen aan een monument waarvoor geen vergunning nodig is

Kleine en reguliere onderhoudswerkzaamheden waarbij de materiaalsoort, kleur, vorm, detaillering en profilering niet anders worden, kunt u zonder vergunning uitvoeren. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor wijzigingen aan onderdelen zonder monumentale waarde waarvoor geen hak- en breekwerk in het casco nodig is. Deze vindt u via artikel 2.30 van het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) in artikel 2.29 van het Bbl.

Voorbeelden van werkzaamheden waarvoor geen omgevingsvergunning nodig is:

• Opschuren en schilderen in dezelfde kleur
• Vervangen kapotte ruiten of dakpannen door hetzelfde type glas of dakpan
• Plaatselijk herstellen van kozijnen, ramen, deuren en pleisterwerk

Wij raden u aan om bij twijfel over wel of niet aanvragen van een vergunning te kijken op de website omgevingswet.overheid.nl of contact op te nemen met de gemeente. Dit kan vervelende procedures en vertragingen voorkomen.

Meer informatie vindt u ook op de landelijke site van monumenten.

Een aanvraag voor een omgevingsvergunning voor de rijksmonumentenactiviteit (en waarbij het gaat om een gebouwd rijksmonument) valt in de meeste gevallen onder de reguliere procedure. De gemeente moet dan binnen 8 weken op uw aanvraag een besluit nemen. Deze termijn kan eenmalig met 6 weken worden verlengd. In sommige gevallen is de beslistermijn 26 weken. Dat is aan de orde als het gaat om een ‘ingrijpende’ rijksmonumentenactiviteit. Hiermee wordt bedoeld sloop, ingrijpende wijzigingen met vergelijkbare gevolgen, reconstructie, gebruiksverandering met vergaande gevolgen en gedeeltelijke verplaatsing.

Een aanvraag voor een omgevingsvergunning voor de omgevingsplanactiviteit voor een gemeentelijk monument valt onder de reguliere procedure.  De gemeente moet binnen 8 weken op uw aanvraag een besluit nemen. Deze termijn kan eenmalig met 6 weken worden verlengd.

(Voorbeschermde) gemeentelijke-, provinciale en rijksmonumenten zijn vrijgesteld van leges voor een omgevingsvergunning. 

Om tegemoet te komen aan de eigenaren van een gemeentelijk monument is door het college de ‘Subsidieregeling gemeentelijke monumenten Oldenzaal 2021’ vastgesteld.